Điều hành và quản lý các chuyến bay đến và các chuyến bay khởi hành là nhiệm vụ cần thiết để sắp xếp luồng không lưu, nhằm nâng cao năng lực tiếp thu của sân bay, đảm bảo an toàn, điều hòa và mang lại hiệu quả cao nhất cho tất cả các hoạt động bay tại Cảng HKQT Nội Bài. Trợ giúp cho nhiệm vụ này là hệ thống quản lý tàu bay đến/khởi hành (AMAN/DMAN).

AMAN/DMAN đã được triển khai áp dụng ở nhiều nước trên thế giới như Đức, Anh, Hàn Quốc, Hồng Kông, Singapore… Tuy nhiên việc triển khai áp dụng ở mỗi nước lại có những đặc thù riêng phụ thuộc vào cơ cấu tổ chức vùng trời, phương thức tổ chức khai thác không lưu, phương thức bay, phương thức cài đặt dữ liệu đầu vào…. Tại Việt Nam, đây là lần đầu tiên hệ thống này được Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đầu tư lắp đặt tại Công ty Quản lý bay miền Bắc. Hệ thống có nhiều tính năng tiên tiến nhằm hỗ trợ, nâng cao năng lực điều hành bay, quản lý, sắp xếp hiệu quả luồng tàu bay đến, tàu bay khởi hành, tối ưu năng lực khai thác của sân bay, giảm tình trạng xếp hàng chờ cất cánh, giảm tiêu thụ nhiên liệu, mang lại lợi ích kinh tế cho các hãng hàng không.

Để triển khai thực hiện phương thức và quy trình khai thác theo các dữ liệu của AMAN/DMAN cần sự tham gia phối hợp của rất nhiều các cơ quan, đơn vị liên quan đến hoạt động của chuyến bay tại Cảng HKQT Nội Bài như cơ quan Cảng hàng không, hãng hàng không, đơn vị cung cấp dịch vụ mặt đất.

Mặc dù bị tác động ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 nhưng với quyết tâm  trong năm 2021 đưa vào khai thác hệ thống AMAN/DMAN và Quy trình phối hợp triển khai thực hiện theo các dữ liệu AMAN/DMAN tính toán giữa các đơn vị tại Cảng HKQT Nội Bài, Công ty Quản lý bay miền Bắc đã nỗ lực triển khai và nhận được phối hợp chặt chẽ của các cơ quan đơn vị liên quan như Cảng HKQT Nội Bài, các Hãng hàng không nội địa như VietNam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways, Pacific Airlines, Vietravel Airlines, các đơn vị cung cấp dịch vụ mặt đất VIAGS, HGS và tổ chức Hiệp hội Hàng không tại Nội Bài (AOC). Kế hoạch triển khai AMAN/DMAN được thực hiện trong bối cảnh Hà Nội áp dụng giãn cách xã hội, do vậy rất nhiều các nội dung công việc liên quan phải tiến hành trong điều kiện hết sức khó khăn và buộc phải triển khai theo hình thức trực tuyến.

Để triển khai theo Kế hoạch thực hiện được Cục Hàng không Việt Nam phê duyệt, Công ty QLB miền Bắc đã tập trung triển khai trang thiết bị, bổ sung đầu cuối khai thác AMAN/DMAN cho 03 vị trí mới tại ACC Hà Nội, APP, TWR Nội Bài, nghiên cứu phương thức triển khai chia sẻ hình ảnh hiển thị AMAN/DMAN cho các đơn vị phối hợp. Song song với đó là hàng loạt các công việc liên quan đến tổ chức xây dựng Quy trình phối hợp, tài liệu Hướng dẫn khai thác, văn bản hiệp đồng, xin cấp giấy phép khai thác cơ sở Bảo đảm hoạt động bay, giấy phép thiết bị kỹ thuật. Đặc biệt là công tác huấn luyện khai thác hệ thống và Quy trình phối hợp thực hiện giữa các đơn vị trong triển khai AMAN/DMAN.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, để đáp ứng tiến độ triển khai, Công ty Quản lý bay miền Bắc đã chủ động xây dựng phương án bố trí cán bộ, huấn viên không lưu, kỹ thuật trực tiếp vào các cơ sở Điều hành bay đang trực chốt để thực hiện công tác huấn luyện và theo dõi quá trình thử nghiệm, đồng thời tổ chức các khóa huấn luyện trực tuyến cho các cơ quan, đơn vị liên quan và cho đại diện của một số hãng hàng không nước ngoài.

Công tác thử nghiệm vận hành hệ thống AMAN/DMAN và Quy trình phối hợp thực hiện theo các dữ liệu của hệ thống đã được tiến hành từ ngày 01/10/2021 đến ngày 06/10/2021 đã ghi nhận những thành công bước đầu và nhiều phản hồi tích cực từ các đơn vị tham gia. Hiện tình trạng tàu bay phải xếp hàng chờ cất cánh trong khung giờ có nhiều chuyến bay khởi hành đã được khắc khục, các chuyến bay đã được hệ thống tính toán, sắp xếp thời gian nổ máy/đẩy theo trật tự từ gate/sân đỗ. Việc sắp xếp đan xen giữa tàu bay về hạ cánh và tàu bay khởi hành được phối hợp nhịp nhàng. Trên cơ sở thành công bước đầu trong quá trình thử nghiệm khai thác AMAN/DMAN, Công ty Quản lý bay miền Bắc đã chính thức triển khai hệ thống AMAN/DMAN và Quy trình phối hợp thực hiện theo các dữ liệu hệ thống từ 07h00 (giờ Hà Nội) ngày 07/10/2021 theo kế hoạch đã được Cục Hàng không Việt Nam phê duyệt.

Việc triển khai áp dụng AMAN/DMAN sẽ là tiền đề quan trọng để Tổng công ty tiếp tục phát triển các công nghệ khác tại sân bay như A-CDM, Ramp Control… tại Cảng HKQT Nội Bài và nhân rộng mô hình áp dụng tại các cảng Hàng không trọng điểm khác như Cảng HKQT Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng sẵn sàng đáp ứng khi hoạt động bay tăng cao trở lại.

Một số hình ảnh trong ngày đầu triển khai AMAN/DMAN tại Công ty Quản lý bay miền Bắc và tại các đơn vị phối hợp:

Theo VATM