Đội ngũ phi công của Đoàn bay 919 cũng liên tục được đào tạo, chuyển loại, cập nhật kiến thức để nhanh chóng làm chủ công nghệ mới. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Trong quá trình 65 năm hình thành và phát triển (1/5/1959-1/5-2024), những phi công của Đoàn bay 919 luôn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được Nhà nước giao phó, hiện thực hóa khát khao chinh phục bầu trời, vươn tầm thế giới đồng thời là lực lượng dự bị tin cậy trong những tình huống quốc phòng, an ninh của Tổ quốc.

Học lái máy bay tại... đình, chùa

Tại chương trình giao lưu với chủ đề: “Hành trình chinh phục bầu trời" do Báo Quân đội Nhân dân tổ chức vào sáng 23/4, ông Phạm Huy Vận, nguyên phi công, Phó Đoàn trưởng Đoàn bay 919 là lớp phi công thứ 3 của Trung đoàn Không quân vận tải 919 đã chia sẽ những nỗi vất vả, khó khăn trong quá trình học, chiến đầu và phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Lật lại ký ức, ông Vận kể thuở ấy, Việt Nam đang trong cuộc chiến tranh chống Mỹ. Lớp học phi công khi đó phải học tại nhà dân hoặc đình, chùa. Có những trận đánh, phía Mỹ rải bom nhiều lần trúng vào nhà dân, học viên đang học vội vã chạy ra hào. Vì thế, cảnh vừa học vừa sơ tán và tìm chỗ trú ẩn tránh bom là cơm bữa.

“Đặc biệt, những mô hình học về bay không có, nên học viên phải vừa học vừa tưởng tượng lại những lời dạy của phi công đi trước mà thực hành. Tôi dám chắc các đồng chí ấy chưa qua lớp sư phạm nào, cũng không có giáo trình, chỉ truyền đạt lại bằng kinh nghiệm bay của chính bản thân,” ông Vận nhớ lại thời khắc khó khăn.

Với quyết tâm học, vượt qua mọi khó khăn, ông Vận cùng học viên khác đã hoàn thành khoá học vào năm 1968. Là hoa tiêu dẫn đường nên khi tốt nghiệp, ông có thể bay tất cả các máy bay mà Trung đoàn 919 có. Một vài năm sau, khóa của ông cũng được cử đi đào tạo, huyến luyện bay thêm ở Séc.

Trong quá trình bay, lớp phi công như ông Vận cũng gặp vô vàn thử thách mà có lẽ đến giờ thế hệ phi công hiện nay cũng không thể biết hoặc được trải nghiệm.

“Ngày ấy, khoa học công nghệ chưa phát triển, dòng máy bay cường kích Ilyushin Il-2 của Liên Xô chế tạo không có điều hoà, nhà vệ sinh. Bay càng cao thì càng bị tác động bởi nhiệt độ bên ngoài, càng rét và lạnh. Có lúc, tay chạm vào thành máy bay mà như cảm giác bị điện giật. Do không có radar dẫn đường, có đám mây là mặc nhiên chui vào, khi nào thấy ánh sáng thì lại bay ra. Thậm chí, có lần đang bay nhìn ra ngoài thấy cánh quạt đứng yên vì lạnh quá nên động cơ bị chết. Lúc đó, phi công xử lý bằng cách cầm vào tay ga lắc đi lắc lại một chút, động cơ sẽ chạy lại,” ông Vận chia sẻ.

Theo ông Vận, phi công quân sự giai đoạn đó phải gặp rất nhiều tình huống bất ngờ chưa được huấn luyện nhưng vẫn phải vượt qua. Khi đối mặt với khoảnh khắc sinh tử, phi công phải bình tĩnh để xử lý.

Hai phi công Phạm Huy Vận và Trần Hữu Thọ (mặc áo trắng) tham gia chương trình giao lưu với chủ đề: “Hành trình chinh phục bầu trời". (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Ngồi kế bên, ông Trần Hữu Thọ, nguyên phi công Đoàn bay 919, lứa phi công thứ hai nhiều lúc xúc động rơi nước mắt khi kể lại hành trình chinh phục bầu trời.

Năm 1968, ông Thọ xuất kích bay khi qua Khe Sanh (Quảng Trị)-vĩ tuyến 17, cảm thấy rất xót xa khi thấy được khung cảnh đất nước bị tàn phá. Tiếng động cơ nổ vang rền, cánh quạt kêu, ông Thọ xúc động nhớ đến bố mẹ khi bay qua khu vực quê nhà, trong lòng thầm nói: “Mẹ ơi, trên đầu mẹ là máy bay của chúng con, không phải máy bay địch. Giờ con đã trưởng thành, về trả thù cho bố mẹ.”

Giai đoạn năm 1965-1967, những phi công quân sự như ông Thọ bay suốt ngày đêm để thả dù, chi viện biên giới cho Lào, có chuyến vào miền Nam. Có những chuyến bay thả hàng cứu trợ, ông phải điều khiển máy bay với khoảng cách 5-7m so với mặt đất và căn chỉnh thả hàng không được xa quá vì người dân không bơi ra lấy.

“Điều vui mừng nhất trong cuộc đời phi công quân sự đó chính là thời khắc khi bay về đơn vị vào đúng dịp Giao thừa thì nhận được bức thư và lẵng hoa của bác Hồ gửi tặng động viên,” ông Thọ mừng rỡ nói.

Vinh dự khoác trên mình đồng phục hàng không

Năm 1993, Đoàn Bay 919 chuyển sang hàng không dân dụng và trực thuộc Vietnam Airlines, những phi công quân sự ngày trước cũng chuyển ngành sang và đều hoàn thành các nhiệm vụ được giao đó là mục tiêu phát triển kinh tế.

“Chúng tôi cảm thấy rất vinh dự trong cuộc đời vì giai đoạn đầu tiên được mặc bộ quân phục của Không quân Nhân dân Việt Nam. Giai đoạn 2 khi chuyển sang hàng không dân dụng, phi công quân sự chuyển ngành lại mặc bộ sắc phục mang màu cờ sắc áo của hàng không Việt Nam. Chúng tôi cảm thấy hạnh phúc khi được phục vụ cho hàng không non trẻ nhưng cũng là bộ mặt của đất nước,” ông Vận tự hào nói.

Nguyên phi công Phó Đoàn trưởng Đoàn bay 919 cho rằng trong quá trình lịch sử phát triển và hình thành, Vietnam Airlines đã mạnh dạn chuyển đổi sang công nghệ mới khi tiếp cận những máy bay hiện đại, đây là quyết tâm cao, quyết sách đúng để đi đúng hướng hoạt động kinh tế và hội nhập.

Thiếu tướng Bùi Tố Việt, Phó Chính ủy Quân chủng Phòng không-Không quân cho biết Trung đoàn không quân năm xưa nay là Đoàn bay 919 trở thành nòng cốt của Hàng không dân dụng Việt Nam, đã xây dựng nên hãng hàng không rất có uy tín trong bản đồ hàng không thế giới.

Theo Thiếu tướng Việt, Đoàn bay 919 là bộ phận không thể tách rời, không thể thiếu trong hội nhập, đối ngoại quốc tế, cầu nối quảng bá văn hóa, đất nước con người Việt Nam ra thế giới, có đóng góp hiệu quả, to lớn trong sự phát triển kinh tế đất nước.

“Về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, Đoàn bay 919 là lực lượng dự bị hùng hậu, sẵn sàng nhận và hoàn thành các nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh, lực lượng dự bị được Đảng, Nhà nước, Chính phủ giao,” Phó Chính ủy Quân chủng Phòng không-Không quân nhấn mạnh.

Đoàn bay 919 trở thành nòng cốt của Hàng không dân dụng Việt Nam. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ông Tô Ngọc Giang, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines, Đoàn trưởng Đoàn bay 919 cho biết trong suốt quá trình 30 năm phát triển của Vietnam Airlines, Đoàn bay 919 luôn được đánh giá là đơn vị nòng cốt, then chốt trong các hoạt của Tổng công ty.

“Đoàn bay 919 đã nhận và đưa vào khai thác các dòng máy bay hiện đại nhất của Vietnam Airlines trong từng thời kỳ như A320, B777, A330, đến nay là B787 và A350. Đoàn bay cũng đảm nhận những chuyến bay chở khách, chuyên cơ, bảo đảm chỉ số đúng giờ cao cũng góp phần lớn vào nâng cao chất lượng dịch vụ,” ông Giang nói.

Theo ông Giang, phi công Đoàn bay 919 cũng tham gia các nhiệm vụ an ninh quốc phòng, dân sinh như thực hiện các chuyến bay giải cứu lao động Lybia, bay thẳng vào vùng dịch COVID-19 để sơ tán công dân Việt Nam về nước… Phi công Đoàn bay hiện nay vẫn giữ được chất lính, phẩm chất bộ đội cụ Hồ.

Tại chương trình, nhiều phi công trẻ của Vietnam Airlines bày tỏ sự khâm phục, ngưỡng mộ và biết được sự hy sinh mất mát rất lớn của thế hệ trước để có được Đoàn bay hiện nay và cam kết phấn đấu với tinh thần quyết tâm cao, chăm chỉ rèn luyện, vượt qua khó khăn, thách thức để trở thành phi công có bản lĩnh vững vàng, vươn lên làm chủ khoa học kỹ thuật, để phát huy hơn nữa truyền thống lịch sử hào hùng của Đoàn bay 919./.

Nguồn: Việt Hùng (Vietnam+)